Choć schorzeń jamy ustnej u kotów jest wiele, należy wyróżnić kilka najczęściej występujących. Przewlekłe lub limfocytarno-plazmacytarne zapalnie jamy ustnej to problem który dotyczy kotów w różnym wieku, i jak dotąd nie ustalono konkretnej przyczyny występowania zmian, które mają tło autoimmunologiczne. Istnieją jednak domysły, iż za rozwój schorzenia może odpowiadać zakażenie wirusowe takimi patogenami jak FCV (kalicivirus koci), FeLV FIV (wirus białaczki i wirus niedoboru odporności kotów) oraz niektóre infekcje bakteryjne. Koty wykazują osobnicze predyspozycje, warunkowane też czasem czynnikami środowiskowymi.
Bolesne dziąsła – choroba objawia się owrzodzeniem dziąseł oraz łuków podniebienno-gardłowych. Zmiany mogą mieć zróżnicowane nasilenie i charakter rozrostowy bądź erozyjny, a w poważniejszych przypadkach uniemożliwiają przyjmowanie pokarmu.
Pierwsze objawy obserwowane przez opiekuna to:
- Ślinotok
- Nieprzyjemny zapach z jamy ustnej
- Niechętne pobieranie pokarmu przy zachowanym apetycie
- Krwawienie z jamy ustnej
Dodatkowo zwierzę uszkadza bolesne zmiany podczas gryzienia pokarmu, zatem w późniejszej fazie choroby dochodzi do spadku apetytu oraz chudnięcia.
Zdiagnozowanie problemu zwykle nie przysparza lekarzowi większych problemów, ponieważ zmiany są dość charakterystyczne, jednak w wielu sytuacjach konieczne jest znieczulenie ogólne z powodu znacznej bolesności podczas badania. Dodatkowo bardziej zaawansowane przypadki należy różnicować z chorobami onkologicznymi – niezbędne jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego.
Pomimo relatywnie łatwej diagnostyki terapia nie przebiega już tak prosto, ponieważ nie jest znana dokładna przyczyna choroby. Dlatego też przede wszystkim stosuje się leczenie zachowawcze, obejmujące regularne sanacje jamy ustnej oraz farmakoterapię (antybiotyki i leki steroidowe o przedłużonym działaniu, a także immunosupresanty). Czasami zmiany na błonach śluzowych nie reagują na leczenie lub nawracają. Wtedy lekarz weterynarii może zaproponować zabieg chirurgiczny, czyli ekstrakcję zębów trzonowych i przedtrzonowych, natomiast zdarzają się przypadki nieuleczalne. Cały czas trwają badania nad nowymi formami terapii, warto więc korzystać z pomocy lekarzy specjalizujących się w stomatologii weterynaryjnej, będących na bieżąco z aktualną wiedzą.
Równie powszechnym problemem kotów są występujące u około 30% populacji resorpcje odontoklastyczne zębów. Podobnie jak przy zapaleniu limfocytarno-plazmocytarnym, dokładna przyczyna choroby nie jest znana. Występują jednak predyspozycje rasowe, chorują głównie koty dorosłe oraz takie, które zmagały się z zapaleniem dziąseł lub przechodziły infekcje wirusowe osłabiające odporność. Schorzenie powoduje zaniki szkliwa, zębiny i cementu, co skutkuje osłabieniem zęba oraz silną bolesnością. Rozwija się zapalenie oraz infekcja, sprzyja szybszemu odkładaniu się płytki nazębnej oraz występowaniu zapalenia dziąseł. Niestety jedyną skuteczną formą leczenia jest usunięcie uszkodzonych, a to nie takie proste – często fragmenty zębów są bardzo małe i trudne do usunięcia, dlatego zaleca się, aby zabieg wykonywał doświadczony lekarz, specjalizujący się w stomatologii zwierząt.
Pozostałe choroby jamy ustnej kotów nie różnią się znacząco od tych spotykanych u innych gatunków. Wyróżniamy tu np. odkładanie się płytki nazębnej, złamanie koron zębowych (szczególnie u kotów wychodzących) czy zakażenia okołowierzchołkowego zębów. Zalecamy regularne wizyty kontrolne jamy ustnej oraz profilaktyczne ultradźwiękowe ściąganie kamienia nazębnego. Dostępne są także preparaty służące do płukania jamy ustnej i czyszczenia zębów w domu. Zapytaj swojego lekarza weterynarii pomoże wybrać odpowiednie leczenie.
